Acht weetjes: je kat begrijpen

Je kat begrijpen

We verwennen onze aaibare huisgenoten graag op Dierendag (4 oktober), maar begrijpen we ook wat katten ons willen vertellen? Vier kenners over de taal van katten.

De kenners

Jos van der Velden (58) uit het Vlaamse Lubbeek is medeauteur van het boek Kamerkatten.
Coby Malogrino (58) uit Geldrop is kattengedragstherapeut, ofwel katviseur.
Midas Dekkers (75) uit Weesp is bioloog en kattenverslaafd, auteur van columns en boeken over poezen.
Rachèl Westerkamp (45) uit Rotterdam is eigenaar van kattencafé Pebbles Kitty Cat Café.

1 Katten zijn routinejunkies

Van der Velden: ,,Katten zijn eigenzinnige wezens die zich vaak gedragen alsof zij de hypotheek betalen, maar ondanks die onafhankelijke houding zijn het vooral gewoontedieren. Routinejunkies die het liefst zien dat elke dag hetzelfde verloopt. Op dezelfde stoel zitten, ’s ochtends altijd meelopen naar de voordeur en liefst elke dag op exact hetzelfde tijdstip eten. Twee keer per dag een portie en ze zijn tevreden.
Maar wij doorbreken die routine, geven ze extra eten waaraan ze vervolgens wennen. Mensen zeggen dan: ‘Ze miauwen om voer’. Nee, ze miauwen om aandacht te krijgen, zoals ze vroeger alleen bij hun moeder deden. Onderling zijn katten stille dieren, maar wij conditioneren hen door ze te belonen. Stop je met die extra porties, dan zullen ze na verloop van tijd weer tevreden zijn met twee eetbeurten.”

2 Ze zijn trots op een gevangen muisje

Van der Velden: ,,Als ze de kans krijgen, leggen katten dode muizen of vogels op het tapijt. Ze vangen ze niet omdat ze honger hebben, de prooi is bijna altijd nog intact. Na tweehonderd jaar leven in onze nabijheid zijn ze zo geëvolueerd dat ze liever voor fabrieksvoer kiezen. Ze leggen hun vangst evenmin neer om dankbaarheid richting hun baas te tonen. Het is een vorm van tevredenheid, een uiting van trots: kijk eens wat ik heb bemachtigd en waar ik in geslaagd ben? Ze etaleren hun trofeeën voor zichzelf.”

3 Pas op voor aai-agressie

Malogrino: ,,Katten hebben onmiskenbaar een hoge aaibaarheidsfactor, maar zitten er niet op te wachten de hele tijd doodgeknuffeld te worden. Integendeel. Soms verafschuwen ze dat dwangmatige bepotelen. Veel mensen herkennen de zogenoemde aai-agressie niet. Ze halen de kat aan en plop… Ineens ligt die op z’n rug en laat hij zijn buik zien. Veel mensen denken dan: o, die nodigt me uit om even lekker te kroelen. Nee. Ze nemen die houding aan omdat ze dan plotseling met vier klauwen kunnen uithalen. Of ze zwiepen heen en weer met hun staart, nog een signaal dat de kat er wel klaar mee is. Sommige dieren raken geïrriteerd als hun voelsprieten constant getriggerd worden. Die voelsprieten zitten overal in hun vacht. De snorharen en wenkbrauwen zijn duidelijk zichtbaar, maar een groot deel van de voelsprieten zit tussen de haren, die zie je niet. Houd daar rekening mee. Houd het gewoon bij één aai, liefst over zijn koppie.”

4 Wraak of jaloezie? Welnee!

Malogrino: ,,Ik kom in mijn praktijk veel kattenbezitters tegen die hun huisdieren menselijke eigenschappen toedichten: ‘Hij plast op bed om mij te pesten of wraak te nemen’. Zover denkt een kat helemaal niet. Hij gaat daar zitten omdat hij een zindelijkheidsprobleem heeft of omdat het materiaal zo lekker zacht is, misschien heeft er eerder een kat op die plek geplast. Evenmin kennen katten jaloezie of hooghartigheid. Dat zijn allemaal verzinsels en aannames, eigen gevoelens die we op hen projecteren. Katten kennen alleen primaire emoties: blij, bedroefd, boos en bang.”

5 Katten zijn dom (en hun baasjes ook)

Dekkers: ,,Ik weet het zeker: poezen zijn dom. En met hen samenleven, is het vieren van één groot misverstand. De poes denkt namelijk dat wij ook een poes zijn. Hoewel we veel groter zijn en geen staart hebben, benaderen ze ons als katten. Ze ploffen tegen ons aan en beginnen te likken. Dan weer worden we genegeerd, want dat is de natuurlijke houding van dieren onderling. Maar wat nog dommer is: wij mensen zien onze poezen als kleine mensjes. We dichten hen onze eigenschappen toe, kopen kleertjes en vuren mensentaal op babytoon op hen af. Alsof ze ons verstaan… Het zou wel heel toevallig zijn dat ze uitgerekend Nederlands zouden begrijpen. Katten en mensen zijn een grote mismatch, maar het is het heerlijkste misverstand dat er bestaat.”

6 Totaal gebrek aan ambitie

Dekkers: ,,Veel mensen denken: katten zijn chronisch vermoeid, daarom slapen ze zo veel. Nee. De mooiste eigenschap van een poes is dat hij een volkomen gebrek aan ambitie heeft. Meer dan twee derde van zijn leven maakt hij niet bewust mee. Ik ben daar jaloers op. Een poes valt du moment dat hij op een vensterbank ligt, in slaap. Hij blijft slapen tot hij van onnozelheid van die plek afrolt. Hij heeft verder niks nodig om gelukkig te zijn. Wij denken de godganse dag dat we ons moeten waarmaken: een boek schrijven, naar de sportschool, op tv verschijnen. Alleen dan kunnen we het poezenstadium, het ultieme zen-gevoel, benaderen.”

7 Laat ze even aan je vingers snuffelen

Westerkamp: ,,Katten zijn statige dieren die de regie in handen willen hebben. Raken ze die kwijt, bijvoorbeeld doordat kinderen hen in hun enthousiasme te direct benaderen, dan kunnen ze stress ervaren. Ook onderling kunnen spanningen ontstaan waardoor ze niet goed in hun vel zitten. Ze blijven dan hoog zitten, op kasten, of verschuilen zich. Stress kan leiden tot fysieke klachten als blaasontsteking. Wees daar alert op. En zorg dat je ze even aan je laat wennen door ze aan je vingers te laten snuffelen.”

8 De trillende staart

Westerkamp: ,,Er zijn katten die compleet op hun bazen gericht zijn. Die je overal achtervolgen om te kijken en te ‘helpen’. Bij het uitzoeken van de was, het schoonmaken en het vullen van de eetbakjes. Mijn kat staat dan ineens pal voor me en kijkt me aan met rechtopstaande trillende staart. Dan is hij nieuwsgierig, enthousiast en positief gespannen: wat gaat er nu weer komen? Geef de kat dan je volle aandacht, want op dat moment is er sprake van echt contact. Ik doe dat door − en daar zijn de meningen over verdeeld − tegen ze te praten. Ze praten terug door te miauwen. Als ik ’s ochtends ‘goedemorgen’ zeg tegen Pixel, een van onze zeven katten, krijg ik op dezelfde toon antwoord. We hebben een eigen katten-mensentaal ontwikkeld.”

Zie ook: Kattentaal lichaamstaal
Zie ook: Kattentaal (luchtje)
Zie ook: Kattentaal praten
Zie ook: Kattentaal gezicht en lichaam

Bron: AD. Schrijver: ANNEMART VAN RHEE. Okt. 2021