Ook katten hebben last van verlatingsangst

Verlatingsangst

En opeens waren daar zeeën van tijd met het baasje. Voor honden was de lockdown tijdens Corona geweldig. Katten zijn solitair en zullen zich nu wel ergeren aan onze constante aanwezigheid. Toch? Integendeel, stellen Braziliaanse onderzoekers.

Katten hebben de naam onafhankelijk te zijn. Dus het is misschien wat verwonderlijk dat sommige katten problemen krijgen als ze alleen worden gelaten.

Ook katten hebben last van verlatingsangst.

Deze aandoening wordt vaker bij honden geconstateerd, maar katten kunnen er ook last van hebben. Weeskittens of te vroeg gespeende kittens ontwikkelen het vaakst verlatingsangst. De stress en het verdriet als gevolg van het kwijtraken van een eigenaar door overlijden of een echtscheiding kan ook verlatingsangst veroorzaken, vooral bij oudere katten.

Een hond moet je niet te lang alleen laten. Voor je het weet, blaft hij uit eenzaamheid en frustratie de buurt bij elkaar en sloopt hij het meubilair. Nee, als je veel van huis weg bent, kun je beter een kat nemen.

Braziliaanse wetenschappers trekken deze volkswijsheid deze week in een artikel in het tijdschrift Plos One in twijfel. Volgens de biologen van de Universidade Federal de Juiz de Fora hebben ook veel katten last van een soort verlatingsangst.

∎ ∎ Dat uiten ze door:

• hun behoefte in huis te doen op onverwachte plaatsen,
• braken en/of diarree,
• veel en hard te miauwen,
• overdreven zelfverzorging,
• meubels te ruïneren,
• te snel of helemaal niet eten,
• of juist door apathisch gedrag.

Vertoont een kat minstens twee van deze gedragingen tijdens of vlak na zijn afzondering, dan heeft ze “separation related problems” (SRP). Ongeveer een op de acht katten gaat gebukt onder SRP, concluderen de onderzoekers op basis van een enquête onder 130 katteneigenaren.

De deelnemers moesten vragen beantwoorden over het gedrag van hun katten en over hun persoonlijke situatie, zoals:

• hoe vaak ze van huis weg zijn,
• de samenstelling van het huishouden,
• of er speeltjes zijn voor de kat en
• of het dier zelfstandig naar buiten kan.

Veranderingen

Uit de enquête bleek verder onder meer dat SRP vaker voorkomt in huishoudens met alleen mannen en als een kat geen ander dier om zich heen heeft om mee te spelen.

De Brazilianen borduren voort op onderzoek naar frustratie, stress en angst bij honden. Van dergelijke studies zijn er al talloze. “Dit is een van de eerste studies naar dit onderwerp bij katten”, zegt gedragsbioloog en katten­expert Claudia Vinke van de Universiteit Utrecht, die niet bij het onderzoek betrokken was.

De steekproef is klein en de gevonden verbanden zijn nog niet erg sluitend. En er kleven methodologische problemen aan de studie. Vinke: “In een enquête als deze zit meestal een enorme vertekening, want enquêtes middels vrijwillige rekrutering en participatie worden ingevuld door een specifieke groep mensen, een groep die wellicht al een bijzondere band heeft met zijn kat. Daarnaast is een katteneigenaar een uitermate subjectieve beoordelaar.”

Bovendien is bekend dat katten sterk reageren op veranderingen in het algemeen. Ook als je het meubilair verschuift, kan dat het gedrag van je kat beïnvloeden. Het is dus niet per se zo dat het specifiek de aanhankelijkheid is, die maakt dat de kat zich anders gaat gedragen als het baasje weg is. Misschien is de oorzaak simpelweg een verandering. Vervolg­onderzoek moet hier rekening mee houden.

Vinke ziet de enquête vooral als een eerste aanzet om SRP bij katten in kaart te brengen.

Het onderzoek zelf

Verlatingsangst bij katten komt even vaak voor als bij honden, maar toch is het veel minder onderzocht. Daar wilde de Braziliaanse professor Daiana de Souza Machado van de Universidade Federal de Juiz de Fora verandering in brengen. Op basis van 130 enquêtes toonde ze dat ook aan.
De studie van Machado werd op 15 april 2020 gepubliceerd in het internationale wetenschappelijke tijdschrift, Plos One, dat allerlei bijdragen over biologie omvat. 130 Brazilianen vulden een enquête in waarmee verlatingsangst bij katten kan worden opgespoord. Ze deden dat tijdens een interview met een onderzoeker, zodat ze hun antwoorden altijd konden toelichten. Daarna lieten Machado en haar collega’s statistiek los op de resultaten om te zien of ze significant¹) waren.

Problematisch gedrag

Alleen baasjes van volwassen katten (dus ouder dan zes maanden), mochten aan de enquête deelnemen. De vragen waren grotendeels gebaseerd op wetenschappelijke literatuur over verlatingsangst bij honden. Daarbij kwamen de karaktertrekken van de kat en het baasje aan bod, net zoals de leefomgeving van het dier en zijn gedrag als hij alleen gelaten werd.
Uit het onderzoek bleek dat 13% van de bestudeerde katten verlatingsangst had, omdat ze problematisch gedrag vertoonden. Vaak waren de dieren agressief en maakten ze voorwerpen kapot in de afwezigheid van hun baasje. Ook overmatig miauwen, buiten de kattenbak plassen en depressief gedrag waren gemelde symptomen, die uit stress of angst optraden (zie hierboven bij ∎ ∎).

Toch is het niet allemaal negatief, want Machado stelt dat de studie juist aantoont dat katten een sterkere band hebben met hun eigenaars dan oorspronkelijk gedacht, waardoor ze zich sneller eenzaam voelen. Een mogelijke oplossing is om een extra dier in huis te nemen of meer speelgoed te kopen. De verlatingsangst kwam namelijk vooral voor in huishoudens met maar 1 kat of waar geen speeltjes waren. Zo heeft de coronalockdown toch nog voordelen voor onze katten, want nu zullen ze ons veel minder vaak missen.

________
¹) Statistisch niet aan toeval toe te schrijven en dus betekenisvol voor het onderzoek.

Bron: De Standaard